Πολλές φορές, καθώς περιδιαβαίνω τα νοσηλευτικά τμήματα του νοσοκομείου μας και συναντώ νέους συναδέλφους προσπαθώ να φέρω στη μνήμη μου τα δικά μου πρώτα χρόνια στον χώρο αυτό.
Κάθομαι δίπλα του και μιλάμε για διάφορα θέματα. Από τον καιρό και την πολιτική μέχρι για τις ιστορίες της ζωής του. Ή απλά συντροφεύω τη σιωπή του. Χωρίς λόγια και χωρίς αιτία.
Η κατάστασή του επιβαρυνόταν μέρα τη μέρα. Το τέλος ήταν κοντά και αναμενόμενο. Ο ίδιος δεν ήθελε να μιλήσει γι’ αυτό.
Τις πρώτες μέρες στην δουλειά, την πρώτη νύχτα που έκανα, τον πρώτο θάνατο ασθενούς που έζησα.
Και τότε σκέφτομαι πόσο δύσκολη είναι αυτή η οχύρωση πίσω από τη λευκή στολή. Πόσα σου δίνει και ταυτόχρονα πόσα σου παίρνει. Αλλά χωρίς αυτή την ανταλλαγή δεν υπάρχει ζωή έτσι δεν είναι;
Συχνά, όταν δεν πρέπει να τρέχω από τη μια άκρη του κτιρίου στην άλλη, παίρνω τον καφέ μου και επιλέγω τον θάλαμο ενός ασθενούς μου για να τον πιούμε παρέα. Λες και δεν πρόκειται για επίσκεψη εκτίμησης της κατάστασής του αλλά για μια κοινωνική συναναστροφή.
Κάθομαι δίπλα του και μιλάμε για διάφορα θέματα. Από τον καιρό και την πολιτική μέχρι για τις ιστορίες της ζωής του. Ή απλά συντροφεύω τη σιωπή του. Χωρίς λόγια και χωρίς αιτία.Μνήμες, πίκρες και χαρές, έρωτες, πάθη, λάθη.
Σας φαίνεται παράξενο;
Οι ασθενείς διψούν να μιλήσουν για τη ζωή τους. Όχι βάση επιστημονικής προσέγγισης ή θεραπευτικής τεχνικής, απλά να μιλήσουν για τη ζωή τους πριν απ’ την αρρώστια και ενίοτε και για το μετά από αυτήν.
Λέγοντας τούτα, μου έρχεται στο μυαλό ο κύριος – ας τον πούμε – Νίκος. Ένας άντρας 75 χρόνων με Ca παχέως εντέρου + οστικές υπό ΧΜΘ που δεν ήθελε να κάνει βήμα εκτός νοσοκομείου νιώθοντας μεγάλη ανασφάλεια εξαιτίας της κατάστασή του.
Πονούσε αλλά ο πόνος του, αν και σημαντικός, δεν ήταν το πρωταρχικό σύμπτωμα που απαιτούσε την παρέμβασή μας.
Ο κύριος Νίκος ήταν ανόρεχτος, μελαγχολικός και έντονα κλεισμένος στον εαυτό του.
Η παρέμβασή μας αφορούσε την αναλγητική του αγωγή, τις διατροφικές του ανάγκες και την στήριξη του περιβάλλοντός του από την Κοινωνική Υπηρεσία. Μια σύζυγος υπήρχε όλη κι όλη.
Η παρέμβαση του ψυχιάτρου δυστυχώς δεν ήταν βοηθητική. Ο ασθενής αρνήθηκε να έρθει σε επαφή με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας λέγοντας πως δεν είχε τίποτα να πει.
Παρ’ όλα αυτά κι ενώ οι στόχοι επιτεύχθηκαν σχεδόν στο 100% αυτό που εγώ επιθυμώ να βλέπω στο πρόσωπο ενός ασθενούς μου, ηρεμία, γαλήνη, αληθινό χαμόγελο – όταν αυτό είναι εφικτό - δεν τα έβλεπα στο πρόσωπο του κυρίου Νίκου.
Έτσι, προσπαθώντας να βρω τι θα τον ανακούφιζε περισσότερο από τα χάπια και τα σκευάσματα, άρχισα να περνάω ώρες μαζί του, στον θάλαμό του, μιλώντας αρχικά για τη νόσο του, για τις επιπλοκές των θεραπειών του και για τα παρόντα συμπτώματα που τον αποδιοργάνωναν, κάνοντας προσπάθειες να τον πλησιάσω.
Μέρα τη μέρα και καθώς χτιζόταν η σχέση μας ο κύριος Νίκος άρχισε να «ανοίγεται». Με φώναζε με το μικρό μου όνομα, με περίμενε να πάω να καθίσω μαζί του, περίμενε τις κουβέντες μας.
Σταδιακά μου μίλησε για τη ζωή του, για το επάγγελμά του, για παλιές περιπέτειες της υγείας του, για το πώς γνώρισε κι ερωτεύτηκε τη γυναίκα του. Για το πόσο καθυστέρησε ν΄ αποφασίσει να την παντρευτεί. Για την ζωή που έζησαν μαζί.
Όταν όμως ολοκλήρωσε την διήγηση της ζωής του σε μένα, είδα στο πρόσωπό του αυτό που περίμενα να δω απ’ την αρχή. Ηρεμία, γαλήνη, αληθινό χαμόγελο.
Ο κύριος – ας τον πούμε – Νίκος «έφυγε» ήσυχα στον ύπνο του μετά από μία εβδομάδα.
«Έφυγε» σαν άνθρωπος, που τις τελευταίες μέρες της ζωής του μπόρεσε να μοιραστεί με έναν συνάνθρωπό του, τις αναμνήσεις και τις ιστορίες του, αποδεικνύοντας πως έζησε σαν ολότητα μια πλήρη ζωή. Κι αυτό νομίζω ήταν εκείνο που τον γαλήνεψε περισσότερο απ’ όλα τα αναλγητικά του κόσμου.
Κι εγώ ανακάλυψα πως από Α αρχίζει και η λέξη Αγάπη.
Μαρία Μ. Στρίγκου
Νοσηλεύτρια Ιατρείου Πόνου Ν.Α.Σ.
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
B.A. of Arts Middlesex University
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου