Οι συναντήσεις της ομάδας τον Ιούλιο 2011

Η ομάδα ολιστικής – ανακουφιστικής φροντίδας του νοσοκομείου μας συνεδριάζει κάθε Πέμπτη, 8-9 π.μ. είτε στο γραφείο της επιστημονικής επιτροπής, είτε στο γραφείο των νοσηλευτριών  της ανακουφιστικής φροντίδας.

Στην πρώτη συνεδρίαση του Ιουλίου συμφωνήθηκε πως ως το τέλος του χρόνου θα πρέπει να έχουν:

• καταγραφεί και αναλυθεί πλήρως οι ανάγκες των ασθενών που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο μας
• προσδιοριστεί και ιεραρχηθεί με ακρίβεια οι στόχοι της ομάδας
• καταγραφεί οι δυνατότητες των μελών της ομάδας και συζητηθεί σε έκταση οι απόψεις του καθενός για τη βελτίωση της δουλειάς του, καθώς και οι τρόποι που προτείνει για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της ομάδας
• γίνει αποδεκτός ο εσωτερικό κανονισμός  λειτουργίας της ομάδας και διαμορφωθεί τα έντυπα ενημέρωσης των ασθενών
• επιλεγεί το όποια πρωτόκολλα αξιολόγησης των αναγκών των ασθενών θα χρησιμοποιηθούν και διευθετηθεί τα θέματα τεκμηρίωσης και αρχειοθέτησης των παρεμβάσεων της ομάδας στους ασθενείς ( φάκελοι ασθενών)
• συμφωνήσει σ’ ένα τυποποιημένο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των μελών της ομάδας, αλλά και μεταξύ της ομάδας και των γιατρών, νοσηλευτριών και ασθενών.  
• δημιουργήσει ένα πλάνο σταδιακής ενσωμάτωσης των νοσηλευτικών τμημάτων και δραστηριοτήτων στην ολιστική – ανακουφιστική φροντίδα
• καταστρώσει το πρόγραμμα εκπαίδευσης του προσωπικού και των ασθενών και ξεκινήσει την εφαρμογή του
• αποδεχθεί τον τρόπο αξιολόγησης του έργου της ομάδας και μεριμνήσει για την εφαρμογή του.

Τέθηκε ως χρονικό περιθώριο, που ως τότε θα πρέπει να έχουν επιτευχθεί οι περισσότεροι από τους παραπάνω αναφερόμενους στόχους, η 15^η Σεπτεμβρίου 2011. Στόχοι φιλόδοξοι, αλλά συνάμα εφικτοί, εφόσον μεταφερθεί στην ομάδα η ίδια αποφασιστικότητα που διακρίνει τα μέλη της στην έως σήμερα πρακτική τους.

Στις επόμενες συνεδριάσεις συζητήθηκαν διεξοδικά οι δραστηριότητες της κάθε υπηρεσίας που συμμετέχει στην ομάδα, εντοπίστηκαν αλληλεπικαλύψεις και συζητήθηκαν τρόποι ώστε οι τελευταίες να γίνουν σπανιότερες και να μην ενοχλούν την αποδοτικότητα μας.

Βασική εκτίμηση όλων των μελών είναι πως για να υπάρξει μία καθολική κάλυψη των ασθενών του νοσοκομείου πρωταρχικής σημασίας είναι η ενεργή συμμετοχή των νοσηλευτριών των τμημάτων σ’ αυτή την προσπάθεια. Οι νοσηλεύτριες έχοντας άμεση καθημερινή επαφή με τους ασθενείς και κερδίζοντας κατά κανόνα την εμπιστοσύνη τους, μπορούν ευκολότερα να αναγνωρίσουν και να αξιολογήσουν τυχόν προβλήματα που παρουσιάζουν οι τελευταίοι. Με την κατάλληλη δε εκπαίδευση, είναι σε θέση να παρέχουν υποστήριξη και να αναγνωρίζουν τις περιπτώσεις που χρήζουν ειδικής παρέμβασης, έτσι ώστε να καλούν την ομάδα ολιστικής – ανακουφιστικής φροντίδας. 

Εκ μέρους της ομάδας την αρχική επαφή με τους ασθενείς αναλαμβάνουν οι δύο νοσηλεύτριες της ανακουφιστικής, οι οποίες με τις γνώσεις και την πείρα τους μπορούν είτε να χειριστούν το εκάστοτε πρόβλημα μόνες τους ή να καλέσουν τον κατάλληλο για την περίπτωση εξειδικευμένο στέλεχος της ομάδας. 

Ο ρόλος του θεράποντος ιατρού αναμφισβήτητα είναι εξαιρετικά σημαντικός, αφού αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο στην όλη διαδικασία νοσηλείας και φροντίδας των ασθενών. Ο θεράπων ιατρός καλό είναι να μπορεί να ασκεί παρεμβάσεις ολιστικής – ανακουφιστικής φροντίδας. Δυστυχώς, όμως, η μεγάλη πλειοψηφία των γιατρών των ογκολογικών νοσοκομείων λόγω του μεγάλου φόρτου εργασίας και της ανάγκης για συνεχή επιστημονική ενημέρωση ( καθώς η ογκολογία είναι ένα από τα πιο ταχέως εξελισσόμενα επιστημονικά πεδία) είναι σχεδόν αδύνατο να αφιερώσουν ικανό χρόνο στη διερεύνηση και επίλυση όλων των αναγκών που έχει ο κάθε ασθενής τους. Σ’ αυτό το έργο έρχεται να βοηθήσει η ομάδα της ολιστικής – ανακουφιστικής φροντίδας. Ο θεράπων ιατρός καθώς είναι το κεντρικό πρόσωπο αναφοράς του νοσηλευόμενου ασθενή πάντοτε  ενημερώνεται για τις παρεμβάσεις της ομάδας, οι οποίες αναπτύσσονται με τη δική του συναίνεση. Παρ’ όλη την καλή συνεργασία των μελών της ομάδας με τους γιατρούς του νοσοκομείου, εκτιμάται ότι υπάρχουν περιθώρια αυτή να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο. Πρόσθετα, χρήσιμο μπορεί να είναι ένα πρόγραμμα ενημέρωσης του ιατρικού προσωπικού για τις δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα της ολιστικής – ανακουφιστικής φροντίδας και τους τρόπους αποδοτικότερης επικοινωνίας με την ομάδα μας.

Ένα άλλο θέμα που απασχόλησε την ομάδα στις συνεδριάσεις της ήταν η σύνταξη του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας της, ο οποίος θα αποτελεί τη γραπτή δέσμευση για κοινή συνεργασία. Στον εσωτερικό κανονισμό θα αποτυπώνονται οι στόχοι και η μεθοδολογία εργασίας της ομάδας, θα καθορίζονται οι επιμέρους δραστηριότητες του κάθε μέλους και το πλαίσιο σχέσεων και λειτουργίας της ομάδας εντός και εκτός νοσοκομείου και, τέλος, θα διατυπώνονται οι βασικές αρχές επικοινωνίας με το υπόλοιπο επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό.

Η σύνταξη του εσωτερικού κανονισμού πρέπει να διέπεται από ορισμένες αρχές, όπως αυτές του αλληλοσεβασμού, της ανεξαρτησίας της επιστημονικής σκέψης, της προαγωγής της επικοινωνίας και της καλλιέργειας καλών σχέσεων με όλους όσους εργάζονται εντός ή εκτός του νοσοκομείου και με τους οποίους έρχεται σε επαφή η ομάδα. Και όλα αυτά κάτω από τη βασική επιταγή που προσδιορίζει την εργασία μας, δηλ. την εξυπηρέτηση, πάνω απ’ όλα, των ασθενών.

Για την πρόοδο της ομάδας πρέπει να αγνοήσουμε τάσεις περιχαρακώσης ή  περιφρούρησης κάποιων «κεκτημένων χώρων» . Η ομαδική δουλειά προάγει το έργο του κάθε μέλους και ενισχύει το ρόλο του σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, απ’ ότι θα μπορούσε να το κάνει ο καθένας μόνος του.

Ο εσωτερικός κανονισμός, καθώς αποτελεί την κοινή δέσμευση, θέλει χρόνο και μελέτη. Σε κάθε μέλος έχει δοθεί ένα βασικό σχέδιο και σε επόμενη συνεδρίαση ο καθένας θα παρουσιάσει τις απόψεις και παρατηρήσεις του. Μόλις ο εσωτερικός κανονισμός εγκριθεί θα αναρτηθεί σ’ αυτό τον ιστότοπο.

Σ’ ότι αφορά τα εργαλεία αξιολόγησης των αναγκών των ασθενών  αποφασίστηκε να χρησιμοποιείται το τροποποιημένο Edmonton Symptom Assesment System (ESAS-r), ενώ για τις διατροφικές ανάγκες αρχικά συμπληρώνεται το Malnutrition Universal Screening Tool ( MUST) και στη συνέχεια το Patient Generated Subjective Global Assesment ( PG-SGA). Και τα τρία έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στα πιλοτικά προγράμματα που εφαρμόστηκαν στα δύο νοσηλευτικά τμήματα του νοσοκομείου μας.

Το έντυπο αξιολόγησης και το φύλο ή φύλα παρεμβάσεων της ομάδας θα ενσωματώνονται στο φάκελο του ασθενούς, ενώ ένα δεύτερο αρχείο θα διατηρείται στα γραφεία των νοσηλευτριών της ανακουφιστικής.

Μία πρόσθετη αποστολή που ανέλαβαν τα μέλη της ομάδας είναι να καταρτίσει το καθένα τους ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης γύρω από το αντικείμενο δραστηριοποίησης του για να γίνει εφικτός ένας συνολικός προγραμματισμός της εκπαιδευτικής δραστηριότητας της ομάδας. Οι σχετικές με την εκπαίδευση προτάσεις πρέπει να έχουν παραδοθεί έως τις αρχές Σεπτεμβρίου.

Μετά από κάθε συνεδρίαση η ομάδα επισκέπτεται ένα από τα τμήματα που δουλεύουν την ολιστική – ανακουφιστική φροντίδα και συζητά  με τις νοσηλεύτριες το πώς εξελίσσεται το πρόγραμμα στο τμήμα τους και τα περιστατικά που χρήζουν περαιτέρω συζήτησης.

( Η παρουσίαση περιστατικών θα γίνεται ξεχωριστά σ’ αυτόν τον ιστότοπο).

Ευάγγελος Φιλόπουλος. Δ/ντής - Κλινική Μαστού . Συντονιστής Ομάδας Ολιστικής - Ανακουφιστικής Φροντίδας