Επισημάνσεις για την Ανακουφιστική Φροντίδα

  Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), η Ανακουφιστική Φροντίδα ορίζεται ως η ενεργή ολοκληρωμένη φροντίδα των ασθενών, των οποίων η νόσος δεν ανταποκρίνεται σε ριζική θεραπευτική αγωγή. Ο έλεγχος του πόνου, των άλλων συμπτωμάτων καθώς και των ψυχολογικών, κοινωνικών και πνευματικών προβλημάτων είναι αυτά που προέχουν. Είναι μια προσέγγιση, η οποία έχει ως σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους που αντιμετωπίζουν ένα  πρόβλημα σχετιζόμενο με απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, με την πρόληψη και την ανακούφιση από τον πόνο μέσα από τον έγκαιρο εντοπισμό και την άψογη αξιολόγηση και θεραπεία του πόνου και άλλων προβλημάτων (σωματικών, ψυχολογικών, κοινωνικών, πνευματικών) (WHO 1990).

Η Ανακουφιστική Φροντίδα προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο και άλλα οδυνηρά συμπτώματα. Επιβεβαιώνει τη ζωή και αντιμετωπίζει τον θάνατο ως μία κανονική διεργασία. Δεν προτίθεται να επιταχύνει ή να αναβάλει το θάνατο. Ενσωματώνει τις ψυχολογικές και πνευματικές πτυχές της φροντίδας του ασθενούς. Προσφέρει ένα υποστηρικτικό σύστημα με σκοπό να βοηθήσει τους ασθενείς να ζουν ενεργά όσο είναι δυνατό μέχρι θανάτου (NCHSPCS 1999).

      Επιπρόσθετα προσφέρει ένα υποστηρικτικό σύστημα με σκοπό να βοηθήσει την    οικογένεια να ανταπεξέλθει κατά τη διάρκεια της ασθένειας και στο πένθος.    Χρησιμοποιεί μια ομαδική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών και των οικογενειών τους, συμπεριλαμβανομένων των συμβουλών πένθους, σε περίπτωση που ενδείκνυται. Προσπαθεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής, και να επηρεάσει θετικά την πορεία της ασθένειας. Συνήθως εφαρμόζεται στην αρχή της ασθένειας, σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες που προορίζονται να παρατείνουν τη ζωή, όπως η χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία και περιλαμβάνει και τις έρευνες που απαιτούνται για την καλύτερη κατανόηση και διαχείριση οδυνηρών κλινικών επιπλοκών (Woolf C., Thompson J., 1995).

Όταν οι ενεργές θεραπείες και αυτές που περιορίζουν τη νόσο, δεν είναι πλέον κατάλληλες, η Ανακουφιστική Φροντίδα είναι μια πολύ ενεργή μορφή φροντίδας όπου σε ορισμένες περιπτώσεις ισοδυναμεί με εντατική φροντίδα, παρ όλο που διαφέρει πάρα πολύ από τη μονάδα εντατικής θεραπείας. Δεν είναι όμως  μόνο ενεργή, αλλά επίσης σκοπεύει να προβλέπει και αν είναι δυνατόν να αποτρέπει πιθανά νέα προβλήματα στην πορεία της ασθένειας. Οι βασικές αρχές που υποστηρίζουν όλες τις υπηρεσίες της Ανακουφιστικής Φροντίδας εστιάζουν στην επίτευξη της όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας ζωής για κάθε ασθενή και για την οικογένειά του. Αυτό περιλαμβάνει αυστηρή προσοχή στον έλεγχο των συμπτωμάτων, μια ολιστική προσέγγιση που λαμβάνει υπ’ όψιν τις εμπειρίες της ζωής του κάθε ανθρώπου καθώς και την τρέχουσα κατάσταση (Faull C., et al.,1998).

      Η Ανακουφιστική Φροντίδα αφορά την ολοκληρωμένη φροντίδα του χρόνιου πάσχοντα η οποία ανακουφίζει όλα τα συμπτώματα της νόσου και προσφέρει κοινωνική, ψυχολογική και ηθική υποστήριξη του ίδιου του ασθενούς και της οικογένειάς του.  Ο ασθενής και η οικογένειά του είναι στο κέντρο των αποφάσεων. Η αντιμετώπιση είναι ολιστική από πολυδύναμη ομάδα, που περιλαμβάνει γιατρούς (διαφόρων ειδικοτήτων, κυρίως εξειδικευμένων στον πόνο), νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές. Η ομάδα πρέπει να αναπτύξει ικανότητες επικοινωνίας με τον ασθενή και την οικογένειά του προκειμένου να λαμβάνονται αποφάσεις, να καθορίζονται οι στόχοι και να ελέγχεται το αποτέλεσμα, με σκοπό την καλύτερη φροντίδα του ασθενούς.(American Pain Society 1992).

Βιβλιογραφία

• WHO, Cancer pain relief and palliative care, Technical report series, (1990), World Health Organization.
• NCHSPCS, Palliative Care 2000, Commissioning through partnership, (1999), National Council for Hospice and Specialist Palliative Care Services, London.
• Woolf C. & Thompson J. (1995). Stimulation- induced analgesia: transcutaneous electrical nerve stimulation and vibration. Textbook of pain 1191- 1205
• Faull C, Carter Y, Woof R. (1998) .Handbook of palliative care. Oxford.
• American Pain Society, Principles of analgesic use in the treatment of acute pain and chronic cancer pain, Pain (1992).

Φουτούλογλου Αναστασία. Νοσηλεύτρια Τ.Ε. MSc. Ιατρείο Πόνου και Ανακουφιστικής Φροντίδας Ν.Α.Σ.